หยุดความเคลื่อนไหว
การถ่ายภาพหยุดความเคลื่อนไหว . . . S T O P A C T I O N
ภาพหยุดความเคลื่อนไหว มีหลากหลายประเภทมาก ส่วนมากมักจะหมายถึง ภาพที่เคลื่อนไหวเร็ว ๆ (จนมองไม่ทันด้วยตาเปล่า) แล้วเราจับภาพนิ่งได้อย่างชัดเจน สามารถนำมาดู และพิจารณาถึงส่วนต่าง ๆ ในภาพได้อย่างละเอียด ตัวอย่างของภาพแนว Stop Action หรือภาพหยุดความเคลื่อนไหว มีดังนี้
ภาพคน ปลา วาฬ โลมา สิงโตทะเล แมวน้ำ หรือตัวอะไรที่กำลังกระโดด แนวนี้ฮิตที่สุดครับ ไปเที่ยวที่ไหน ต้องโดดกันตลอด
ภาพคนกำลังเล่นกีฬา เช่น คนกำลังตีเทนนิส ขณะลูกเทนนิสลอยกลางอากาศ คนตีลังกา เล่นยิมนาสติก
ภาพนกกำลังบินกลางอากาศ ไม่ว่าจะเป็นนกอินทรี เหยี่ยว หรือนกนางนวล
ภาพสัตว์กำลังตะครุบเหยื่อ เช่น จิ้งเหลนกำลังแลบลิ้นจับแมลง เป็นต้น
ภาพหยดน้ำ ที่หยดลงมากระทบผิวน้ำ และแตกออกอย่างสวยงาม
ภาพกระสุนปืนที่กระทบผลแตงโม และระเบิดออก (อันนี้อาจเกินความสามารถกล้อง DLSR ต้องใช้กล้องความเร็วสูงพิเศษ)
หลายคน เวลาดูภาพเพื่อน ๆ ไปเที่ยวสถานที่สวย ๆ ต่าง ๆ มักจะเห็นภาพเพื่อน ๆ กระโดดค้างอยู่ในอากาศ ทำท่าทางต่าง ๆ ที่ดูสนุกสนาน ดังนั้น ถึงคราวที่เราไปเที่ยว เราก็จะกระโดดมาโชว์เพื่อน ๆ บ้าง
เนื้อหาที่จะมาเล่าให้ฟังในวันนี้ ผมจะมาอธิบายวิธีการถ่ายภาพ Stop Action เพื่อเป็นอีกแนวทางหนึ่ง ให้เพื่อน ๆ ถ่ายภาพวันหยุดพักผ่อน หรือสถานที่ท่องเที่ยวมาแชร์กัน เพื่อความสนุกสนานมากยิ่งขึ้นครับ หลักการง่ายมากเลยครับ คร่าว ๆ มีดังนี้
** ใช้ความเร็วชัตเตอร์สูง ๆ (เร็ว ๆ) ถ่ายภาพ **
จบแล้ว!!!! จริง ๆ ครับ หลักการมีอยู่เท่านี้จริง ๆ ส่วนจะต้องใช้ความเร็วสูงมาก สูงปานกลาง สูงนิดหน่อย เดี๋ยวผมจะแจกแจงด้านล่างนะครับ
ปัจจัยที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
วัตถุยิ่งเคลื่อนไหวเร็ว Shutter Speed ยิ่งต้องเร็ว เช่น นกบิน ฮัมมิ่งเบิร์นกำลังลอยตัว หรือผีเสื้อกระพือปีก (ซึ่งเป็นอะไรที่ถ่ายยากมาก) อันนี้ต้องใช้ความเร็วชัตเตอร์สูงมาก อาจจะ 1/1000
แสงต้องมาก (แสงน้อยถ่ายยากครับ ถ้าต้องถ่ายจริง ต้องใช้แฟลชช่วย) เพราะหากแสงน้อย ถ้าเร่งความเร็วชัตเตอร์สูง ๆ แล้ว แสงจะเข้าเซนเซอร์ได้น้อย ทำให้ไม่สามารถถ่ายได้ (ถ่ายออกมาภาพมืดหมด) จริงอยู่ เราสามารถเร่ง ISO มาก ๆ ทำให้เซนเซอร์ไวแสงได้ แต่ภาพที่ได้นั้น จะมีคุณภาพไม่ค่อยน่าประทับใจสักเท่าใดนัก . . . สำหรับการใช้แฟลช กับการถ่ายภาพที่ต้องการความเร็วชัตเตอร์สูงๆ นั้น จะต้องเป็นแฟลชดี ๆ หน่อย หรือรุ่นดี ๆ รุ่นท็อป ๆ ที่มีฟังก์ชั่น HSS หรือว่าไฮสปีดซิงค์ ด้วยนะครับ เพราะไม่เช่นนั้น จะไม่สามารถปรับความเร็วชัตเตอร์ของกล้องได้เร็วกว่า 1/200 (บางยี่ห้อ 1/250) ครับ
ควรถ่ายตามแสง (ย้อนแสงก็ได้ เดี๋ยวค่อยอธิบายเพิ่ม แต่ต้องใช้แสงอื่นช่วย) เพื่อให้สีสันฉากหลังสดใส และตัวแบบหน้าไม่ดำ
หลักการพื้นฐาน
ตัวแบบยิ่งเคลื่อนไหวเร็ว ยิ่งต้องใช้ค่าความเร็วชัตเตอร์ที่สูงมากขึ้น ไม่เช่นนั้น ภาพที่ได้จะไม่นิ่งสนิท และไม่คมชัด เช่น
- ภาพนกนางนวลบิน ควรใช้ความเร็วชัตเตอร์ 1/1000, 1/2000 วินาที หรือเร็วกว่านั้น
- ภาพคนกำลังวิ่งลอยกลางอากาศ อาจใช้ความเร็ว 1/2000 วินาที
- ภาพคนกระโดด บางครั้ง ความเร็วแค่ 1/400 หรือ 1/800 วินาที ก็ได้ภาพนิ่งสุด ๆ แล้ว ขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ผมเคยใช้ความเร็วแค่ 1/250 ภาพก็ได้ผสมกัน นิ่งบ้าง ไม่นิ่งบ้าง แต่บางครั้ง แสงไม่อำนวย ก็ต้องอาศัยโชคช่วยบ้าง แต่ถ้าแสงมาก ๆ อัดเข้าไปเลยครับ 1/4000 หรือ 1/8000 เลย
- ภาพปลากำลังว่ายน้ำช้า ๆ ความเร็วชัตเตอร์ 1/200 วินาทีก็เพียงพอแล้ว
วิธีการตั้งค่ากล้อง
สำหรับมือใหม่นะครับ เอาแบบง่ายที่สุดเลย ให้ปรับกล้องเป็นโหมด TV สำหรับ Canon (โหมด S สำหรับ Nikon) และใช้ค่าความเร็วชัตเตอร์สูง ๆ ตามลักษณะที่ผมอธิบายข้างบน เช่น 1/2000, 1/1000, 1/500 เป็นต้น ถ้าแสงมาก ๆ ก็ใช้สูง ๆ ไปเลย ภาพนิ่งแน่นอน
โหมดการวัดแสง ตั้งเป็นเฉลี่ยทั้งภาพเลย (เราก็ไม่ค่อยใช้อย่างอื่นอยู่แล้ว), ISO ปล่อยไหล, Aperture (รูรับแสง) ปล่อยไหล แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น หมายความว่า เราถ่ายในที่ซึ่งมีแสงสว่างมากเหลือเฟือนะครับ อย่างที่อธิบายไปตอนต้น
สำหรับช่างภาพระดับมืออาชีพ หรือคนที่ถ่ายเก่งแล้ว เขามีวิธีเฉพาะของเขาเองครับ แต่ละคนไม่เหมือนกัน เพื่อน ๆ ผมในก๊วนถ่ายภาพ ปรับไม่เหมือนกันซักคน คนละสูตร แล้วแต่ภาพปลายทางว่า เค้าต้องการออกแบบมาให้เห็นอย่างไร
เคล็ดลับเล็ก ๆ น้อย ๆ สำหรับการถ่ายภาพกระโดด (ที่กำลังนิยมกัน) :
- การจัดองค์ประกอบ ให้เว้นที่เผื่อกระโดดข้างบนไว้ด้วย
- ให้ตัวแบบไปยืนที่จะกระโดด แล้วเราโฟกัสที่แบบ พอได้โฟกัสแล้ว ให้เปลี่ยนเป็นแมนนวลโฟกัสครับ เพื่อล็อคโฟกัสไว้เลย ไม่ต้องโฟกัสแล้ว จากนี้ไปตรงนี้จะชัดทุกภาพ แต่ถ้าเปลี่ยนตำแหน่ง ต้องโฟกัสใหม่นะครับ
เพียงเท่านี้เองครับ เสร็จแล้วสำหรับการตั้งค่ากล้อง คราวนี้มาพูดถึงการกดชัตเตอร์บ้าง ซึ่งโดยทั่วไปมี 2 แบบนะครับ แล้วแต่ใครจะถนัดแบบไหน เพื่อนผมในกลุ่ม มีทั้ง 2 แบบเลยครับ
- ถ่ายภาพเดียวเด็ด ๆ ไปเลย จับจังหวะ
- ถ่ายต่อเนื่องเป็นชุด โดยการปรับกล้องเป็นโหมดถ่ายต่อเนื่อง (high speed ไปเลย) แล้วกดชัตเตอร์ค้างไว้ เพื่อถ่ายเป็นชุดหลาย ๆ ภาพต่อเนื่องไปเลย
สำหรับตัวผม ชอบจับจังหวะสวย ๆ ทีเดียวหรือ 2 ทีมากกว่า . . . อันนี้แล้วแต่ชอบนะครับ
ข้อควรระวังของการกระโดดให้สูง ๆ
อันนี้เล่าให้ฟังจากประสบการณ์ตรง ที่เกิดกับตัวเองจริง ๆ เลยนะครับ
หัวเข่าและข้อเท้า ถ้าไม่ฟิตจริง โดดแค่ 2-3 ทีก็พอครับ อย่าโดดมาก เข่าจะกระแทก ทำให้บาดเจ็บได้ เอาแบบทำท่าสวย ๆ เน้น ๆ แค่ไม่กี่ทีเลิกเลยครับ
ต้องเซฟหลังด้วย ต้องรู้จักท่ากระโดดด้วย แรก ๆ อาจโดดเบา ๆ ก่อน เพื่อฝึกฝนก่อน ถ้าทำท่าผิด อาจปวดหลังไปเป็นอาทิตย์เลย
ระวังกางเกง ตอนผมโดดแบบแอกชั่นเต็มที่ที่เกาหลีใต้ โดดไปปั๊ป . . เสียงดัง "แคว่ก" ตามมาทันที ปรากฎว่ากางเกงขาดตรงเป้าพอดี . . . โชคดี วันนั้นเดินทางกลับเมืองไทยพอดี กระเป๋าเดินทางอยู่ใต้รถทัวร์ เลยไปเอากางเกงใหม่มาเปลี่ยนได้ ไม่ต้องใส่กางเกงขาด ๆ ไปทั้งวัน
ผมเคยอธิบายการปรับค่ากล้องต่าง ๆ ไปมากแล้ว ทั้งการถ่ายภาพบุคคล การทำโบเก้ การถ่ายชัดตื้นชัดลึก การใช้แฟลชแยก การใช้รีเฟล็กซ์ การใช้เจลสี การถ่ายในสตูดิโอ การย้อนแสง . . . และเทคนิคอื่น ๆ อีกมากมาย ถ้าใครติดตามอ่านมาเรื่อย ๆ ป่านนี้นะจะปรับกล้องเก่งกันทุกคนแล้วนะครับ ส่วนใครยังปรับกล้องไม่เก่ง หรือคุมกล้องยังไม่อยู่ ให้ลองอ่านทบทวนในบล็อกเก่า ๆ ของผมนะครับ มีเขียนไว้ทุกเรื่องเกี่ยวกับการถ่ายภาพ การปรับค่ากล้อง โดยดูได้ที่ www.suaythep.com (บล็อก) หรือ web.suaythep.com (เว็บ) หรือ vdo.suaythep.com